حجت الاسلام والمسلمین محمدتقی سبحانی نیا، رئیس انتشارات مؤسسه دارالحدیث گفت: هزینه های نشر کتاب از سال 93 تاکنون بیش از 10 برابر شده است، مثلا کتاب دو جلدی داشتیم که در سال 1382 در بیش از هزار صفحه و با قیمت 5 هزار تومان منتشر شده است و الان زیر 400 هزار تومان نیست.
حجت الاسلام والمسلمین محمدتقی سبحانی نیا گفت: انتشارات دارالحدیث 28 سال است که در حال فعالیت است . اولین مدیر عامل این انتشارت حجت الاسلام آقای عرب بودند لکن از سال 1393 توسط مرحوم آیتالله ری شهری به بنده منتقل شد. هیئت مدیره انتشارات دارالحدیث هم 5 نفر هستند که توسط رئیس مؤسسه منصوب میشوند.
دکتر سبحانی نیا افزود: انتشارات هم اکنون در قم و تهران مستقیما منشورات خود را به مخاطب عرضه میکند. لاکن در برخی استانها نمایندگی دارد. همچنین برخی مراکز پخش نیز منشورات دارالحدیث دز اختیار علاقمندان قرار میدهند. مرکز پخش کتاب فردا و نیز بوستان کتاب دفتر تبلیغات اسلامی و به نشر استان قدس رضوی از عرضه کنندگان منشورات دارالحدیثند.
پیش از این با برخی فروشگاه لبنان ما نیز فعال بود. لکن متاسفانه بل دلیل وضعیت اقتصادی نامناسب لبنان و نیز ممنوع بودن حضور ناشران شیعه در کشورهای عربی و با شروع ویروس کرونا فعالیت بسیاری از ناشران و از جمله فروشگاه ما در لبنان متوقف شده است.
وی با بیان اینکه ما مکلفیم آثار مؤسسه را متشر کنیم، گفت: این سیاست فراز و نشیب هایی داشته است زیرا برخی آثار خیلی تخصصی است و فروش چندانی هم ندارد و از طرفی استقلال مالی انتشارات هم مدنظر است لذا با اینکه برخی اثار هیچ توجیه اقتصادی ندارد با این وجود تاکنون هیچ اثری که در دارالحدیث اعم از دانشگاه و پژوهشگاه قرآن و حدیث تولید شده باشد و به انتشارات ارائه شده باشد مگر اینکه آن را چاپ کرده است. البته برخی اثار تولیدی توسط پژوهشگاه قران حدیث با مشارکت برخی موسسات دیگر منتشر شده است. مراکز مانند سمت و آستان قدس رضوی.
سبحانی نیا اظهار کرد: در دهه 70، شمارگان چاپ کتابها غالبا پنج هزار نسخه بود و ناشر با چاپ اول بخش اعظم هزینه های اماده سازی انجام شده را خود را به دست می آورد ولی به تدریج شمارگان کاهش یافت و امروز متاسفانه 500 نسخه از آثار معمولا چاپ میشود. بسیاری از آثار هم به دلیل تخصصی بودن بسیار محدودتر و به صورت دیجیتال چاپ میشه.
در سالهای قبل وزارت ارشاد تعداد قابل توجهی از هر اثر تولیدی را بلای حمایت از ناشران و تامین کتابهای کتابخانه های کشور خریداری میکرد. اما امروز به دلیل افزایش چشمگیر تعداد ناشران و عناوین اثار ی که منتشر میشوند در مقایسه با دهه هفتاد تقریبا کتابی خریداری نمیکند. کتابخانه ملی هم به صورت محدود کتبی را خریداری می کند که الان هم نمی خرد.
وی با بیان اینکه هزینه های نشر کتاب از سال 93 تاکنون بیش از 10 برابر شده است، افزود: مثلا کتاب دو جلدی داشتیم که در سال 1382 در بیش از هزار صفحه و با قیمت 5 هزار تومان منتشر شده است و الان این کتاب زیر 400 هزار تومان نیست از این رو به صورت کلی با کاهش تولید کتاب مواجهیم و اکثر کتب در حد 500 نسخه و کمتر چاپ می شود. البته کتاب سفارشی در چندهزار تیراژ هم داریم و کتب دوره ای را هم اصلا نمیتوانیم چاپ کنیم. چون هزینه تولید آن ها بسیار بالاست و نقدینگی زیادی میخواهد. لذا فقط با همکاری و سرمایه گذاری مشترک امکان پذیر است.
سبحانی نیا اضافه کرد: یکی از راهکارهای چاپ آثاری چون کتاب کافی 16 جلدی که نقدینگی بسیار زیادی لازم دارد چاپ با همکاری مراکز دیگر است . چند سال قبل کتاب دانشنامه امام مهدی و موسوعه عقایدی را به صورت مشترک با سازمان اوقاف و امور خیریه منتشر کردیم. هم اکنون نیز کتاب شریف کافی 16 جلدی را با حمایت عتبه عباسیه در حال نشر مجدد آن هستیم
پیشنهاد من در اینجا ایجاد انجمن خیرین چاپ کتاب است. چه شایسته است خیرین گرامی باب مساعدت و همیار به چاپ کتب ارزشمند و موثر در ترویج معارف قرآن و حدیث باز کنند و از این طریق در نشر معارف دین گام موثر بردارند. امروز چاپ کتب دوره ای مانند حکم النبی الاعظم - ص - موسوعه امیرالمومنین(ع) و موسوعه امام حسین(ع) و دانشنامه امام مهدی(عج) از جمله آثاری است که برای چاپ انها مساعدت خیرین راهگشاست.
مدیرعامل انتشارات دارالحدیث افزود: یکی مهمترین روشهای جدید در عرضه آثار فروش مجازی است. انتشارات دارالحدیث راسا از طریق سایت خود با آدرس http://shop.darolhadith.ir/ آثار خود را در معرض فروش قرار داده است و علاقمندان در هرجا ایران میتوانند از طریق سایت مذکور کتاب مورد نظر خود را خریداری کنند و در مدت کوتاهی حدود دو تا 4 روز کتاب خود را در درب منزل تحویل بگیرند.
سبحانی نیا در مورد اینکه آیا با مراکز پخشی طرف قرارداد هستند یا نه گفت: این مراکز معمولا کتب را به صورت امانی می برند و در پرداخت وجوه آن تاخیر بسیار زیادی دارند و یکسری محدودیت های دیگر مانند تخفیف بالا و گزینش یکسری از پرفروش تنها منفعت خد را میبینند و با تجربه ای که در دوساله اخیر با یکی از مراکز پخش به دست آوردیم به این نتیجه رسیدیم که این مراکز تاثیر درخور توجهی در پخش آثار ندارند.
وی افزود: در 5 سال اخیر موفق شدیم کتب درسی خوبی چاپ کنیم و در حال حاضر نزدیک به 100 عنوان کتاب درسی منتشر کرده ایم. فروش این آثار مستمر و حجم و قیمت آن هم نسبت به بقیه کتب پایین تر است و ناشر با خیال راحت تر اقدام به نشر چنین آثاری می کند.
سبحانی نیا گفت: برخی کتب تخصصی ولی کاربردی هم داریم که متقاضی خوبی دارد از جمله کیمیای محبت 64 دوره چاپ شده است؛ رضایت از زندگی، 26 چاپ، احادیث پزشکی فارسی 24 چاپ، منتخب میزان عربی 16 چاپ، احادیث پزشکی عربی و تربیت جنسی، 16 چاپ، حکمت نامه جوان عربی 17 چاپ و رضایت زناشویی 13 چاپ و شرح زیارت جامعه هم 10 چاپ داشته اند. میزان الحکمه هم از کتب بسیار خوب و دارای مخاطب زیاد است.
رئیس انتشارات دارالحدیث با اشاره به سیاست قیمت گذاری کتب، بیان کرد: قیمت گذاری براساس عرف ناشران تعیین می شود و معمولا یک سوم قیمت پشت جلد، هزینه تولید و یک سوم هزینه تخفیف به فروشگاه های کتاب است و البته آنها هم معمولا بالای 10 درصد تخفیف می دهند و بخشی از 20 درصد سود مابقی هم به عنوان هزینه فروشگاه باید محاسبه شود. یک سوم هم سود ناشر و برخی هزینه های دیگر مانند حق التالیف است که گاهی تا 15 درصد را شامل می شود.
وی افزود: امروز متاسفانه خرید کتاب توسط مردم هم کم شده است زیرا قیمت آن بالا و نگهداری آن هم دشوار است، بنابراین باید سراغ کتب کم حجم با قیمت پایین تر و از سویی جذاب برای مردم برویم تا قشری از جامعه را جذب کند و در کنار موضوع، عنوان هم خیلی مهم است؛ گاهی عنوانی انتخاب می شود که گویای محتوا هست ولی مردم را جذب نمیکند. بنابراین مولفان امروز باید در صددتولید آثار کم حجم ،کاربردی و ناظر به نیاز مخاطب،با قلمی روان و شیرین، با عنوانی کوتاه و گویا ویا استعاره ای و کتاب سازی جذاب برای مخاطب مورد نطر باشند.
سبحانی نیا در باره قیمت گذاری کتاب گفت. قیمت کتاب را نمیتوان از آنچه در بازار عرف شده ارزان تر گذاشت. زیرا در آن صورت پخش کتاب و نمایندگی ها به توزیع این آثار علاقمند نخواهد بود . این بدان روست که از سود آنها کم میکند. بعلاوه معمولا افرادی که کتاب را میخواهند قیمت آن برای آن ها چندان تاثیری ندارد.البته قیمت کتابهای دارالحدیث در مقایسه با ناشران شاخص چون بوستان کتاب و جمکران پایین نر است.